Hava kirliliği, günümüzde küresel bir halk sağlığı sorunudur ve üreme sağlığı üzerinde de önemli bir etkiye sahip olduğu bilinmekte.
Tüp bebek tedavisi, kısırlık sorunu yaşayan çiftler için önemli bir umut ışığı olduğu biliniyor.
Ancak, son yıllarda yapılan araştırmalar, hava kirliliğinin tüp bebek tedavisinin başarısını olumsuz etkileyebileceğini göstermekte.
Uzman Görüşleri:
Hava kirliliği, sadece solunum yolu hastalıkları ve kalp rahatsızlıkları gibi sağlık sorunlarına neden olmakla kalmaz, aynı zamanda tüp bebek tedavisi gibi üreme teknolojilerinin başarısını da etkileyebilir.
Avustralyalı araştırmacılar tarafından yürütülen ve Sebastian Leathersich liderliğindeki bir çalışma, hava kirliliğine maruz kalmanın, tüp bebek yöntemiyle canlı doğum yapma oranını yaklaşık %40 düşürebildiğini ortaya koymuştu. Bu çalışmada, Perth şehrinde 8 yıl boyunca 3.600 kadar dondurulmuş embriyo transferi üzerindeki etkiler analiz edilmiştir.
Araştırmacılar, tüp bebek için yumurtaların toplanmasından önceki iki haftada, ince partikül maddelere maruz kalmanın canlı doğum ihtimalini %38 düşürdüğünü gözlemlemişlerdi.
Bu bulgular, hava kirliliğinin hem yumurtaların gelişiminde hem de embriyo transferi zamanında ve erken hamilelikteki etkilerini ayrı ayrı ölçen ilk çalışma olma özelliğini taşımakta.
Dr. Leathersich, hava kirliliğinin üreme sağlığı için yarattığı riskleri vurgulayarak, iklim değişikliği ve kirliliğin insan sağlığına en büyük tehditlerden olduğunu ve insan üremesinin buna bağışıklığı olmadığını belirtmişti. Bu nedenle, kirleticiye maruz kalmanın en aza indirilmesi, temel kamu sağlığı önceliklerinden olmalıdı.
Avustralya’daki Edith Cowan Üniversitesi’nden bir araştırmacı olan Dr. Leathersich, hava kirliliğinin en büyük etkisinin yumurta kalitesi üzerinde olduğunu öne sürmekte. Araştırmasında, tüp bebek tedavisi öncesinde hava kirliliğine maruz kalan kadınlarda, yumurta hücrelerinin DNA hasarı ve anormal embriyolar oluşma riskinin arttığını gözlemlendi.
İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı’ndan Prof. Dr. Biçer ise hava kirliliğinin hem erkek hem de kadın üreme sistemini olumsuz etkileyebileceğini vurgulamakta. Özellikle erkeklerde sperm sayısı, hareketliliği ve morfolojisi üzerinde olumsuz etkilere yol açabileceğini, kadınlarda ise adet düzensizliği, erken menopoz ve polikistik over sendromu gibi problemlere neden olabileceğini belirtmekte.
Bilimsel Bulgular:
2023 yılında Human Reproduction dergisinde yayınlanan bir araştırma: Avustralya’da 8 yıl boyunca 3600’den fazla tüp bebek tedavisini inceleyen araştırmacılar, hava kirliliğinin yüksek olduğu dönemlerde canlı doğum oranlarının %40’a kadar düştüğünü bulmuşlardı.
2022 yılında Environmental Health Perspectives dergisinde yayınlanan bir meta-analiz: Farklı ülkelerde yapılan 17 araştırmayı inceleyen araştırmacılar, hava kirliliğine maruz kalan kadınlarda tüp bebek tedavisinin başarısız olma riskinin %26 daha yüksek olduğunu bulmuşlardı.
Hava kirliliğinin tüp bebek tedavisinin başarısını olumsuz etkilediğine dair bilimsel kanıtlar giderek artmakta. Bu nedenle, tüp bebek tedavisi düşünen çiftlerin hava kirliliğinden korunmak için gerekli önlemleri almaları önemli. Bu önlemler arasında; hava kirliliğinin yüksek olduğu saatlerde dışarı çıkmaktan kaçınmak, evde hava temizleme cihazı kullanmak ve sağlıklı beslenmek yer almakta.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) da hava kirliliğinin üreme sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çekmekte.
Amerikan Üreme Tıp Derneği (ASRM) da hava kirliliğinden korunmanın tüp bebek tedavisinin başarısını artırmada önemli bir faktör olduğunu belirtmekte.
